Yarıyıl tatiline sayılı günler kaldı. Kimi öğrenciler için karne getirmek aile içinde sevinçle kutlanırken, kimi ailelerde çocukların başarısız karne notları getirmesi bir hayli problem olabiliyor. Bu dönemde ebeveynler, bir sonraki eğitim döneminde yaşanabilecek sorunları minimumda tutmak ve doğru yaklaşımlarla çözüm üretmek konusunda destek isteyebiliyorlar.
Peki ailelere neler önerilebilir?
- Ailelerin öncelikle karne notlarına göre ödül ya da ceza vermek yerine çocuğun performansını dikkate alarak ön plana çıkarmaları gerekir. Zayıf notlar yüzünden çocuğun kişiliğine ya da zeka düzeyine yorum yapmak, eleştiride bulunmak, suçlamak da ceza vermektir. Oldukça inciticidir. Bunun yerine performansı hakkında konuşmak daha doğrudur.
- Mükemmelliyetçi olmak yerine çocuğun yaşına ve kapasitesine uygun gerçekçi beklentiler içinde olmak gerekir. Örneğin; “matematikten 100 ya da en az 95 alman gerekiyor” yerine, “80-100 arası başarılıdır” gibi bir yaklaşım çocuğu gereksiz stresten, olabilecek sınav kaygılarından da koruyacaktır.
- Karne notlarının kötü olmasından dolayı çocukları tatile götürmemek, okul harçlığı vermemek gibi cezalar onları derslerden daha çok soğutacak, ilişkinizi olumsuz etkileyecektir.
- Çocuğa, kötü karne getirdiğinde daha az sevileceği mesajı verilmemeli. Aksine her durumda onun yanında olacağınızı hissettirmek, performansını, çabalarını desteklemek çocuğu öğrenmek ve başarmak için daha fazla motive edecektir.
- Başarılı olan çocuklar için karne hediyesi olarak takdir ve onaylama sözleri, birlikte yapılan sosyal aktiviteler uygun olacaktır. Çok pahalı hediyeler almak veya vaat etmek daha ileriki yaşlarında tatmini zor çocuklar veya ergenler olarak büyümelerine sebep olacaktır.
- Karne notlarını veya başarısını değerlendirirken eğitim sistemi, aile içinde neler olup bittiği, evdeki kurallar, arkadaşları ile ilişkisel problemleri olup olmadığı, öğretmeni ile ilişkileri, dikkat eksikliği, işitme, görme veya öğrenme bozuklukları olup olmadığı gibi faktörler de mutlaka uzman bir pedagog/çocuk psikoloğu tarafından değerlendirilmelidir.
Kötü olan karne notlarına karşı tepkiler olumsuz ve aşırı olduğunda çocuk için “başarısız” kimlikli dominant bir hikaye yaratarak, “başarısızlık” kimliğini sahiplenmesine yardımcı olmuş olursunuz. Bunun yerine pozitif notlara odaklanarak alternatif bir kimlik yaratmak, pozitif kimliği sahiplenerek çocuğunuzda başarının kendini gerçekleştirmesine yardımcı olacaktır.
Tüm ailelere ve okullu arkadaşlarıma güzel bir yarıyıl tatili dilerim.
Bahar Erden
Uzman Psikolog/Evlilik ve Aile Terapisti